Het vierkant
Vorige maand is de Expo in Milaan afgelopen. Het was niet de eerste keer dat de wereldtentoonstelling in Italië werd gehouden: dit was zelfs al tweemaal eerder gebeurd, toen de volgende op het programma stond voor het jaar 1942. Mussolini had ambitieuze plannen en wilde Rome uitbreiden om de eerste twintig jaar van het fascistische beleid te vieren. Hij was voornemens een nieuwe wijk te bouwen die de Italiaanse hoofdstad tot aan zee zou moeten laten reiken. De oorlog zorgde voor flinke vertraging, met als gevolg dat de meeste gebouwen pas in de jaren ’50 en ’60 van de vorige eeuw voltooid werden. Het destijds nieuwe stadsdeel wordt gekenmerkt door een strakke, neoclassicistische stijl. Het idee was namelijk om de stedenbouw uit de Romeinse tijd en de Renaissance na te bootsen, maar dan met fascistische karaktertrekken: brede lanen en sobere gebouwen vallen op als je door de wijk rijdt.
De buurt is, naar haar oorspronkelijke doel, tot op heden bekend onder de naam EUR, Esposizione Universale di Roma (Wereldtentoonstelling van Rome). Pogingen om de naam te veranderen in ‘Europa’ om associaties met het pijnlijke verleden te vermijden zijn niet geslaagd. Het meest opvallende gebouw van EUR is waarschijnlijk het Palazzo della Civiltà Italiana (Gebouw van de Italiaanse Beschaving). Het gaat om een bouwwerk van zestig meter hoog met vier gelijke zijdes, die ieder bestaan uit 9 x 6 bogen: vanwege de gelijkenis met het wereldberoemde monument uit de oudheid wordt het gebouw ook wel ‘het vierkante Colosseum’ genoemd. Bovenaan een van de façades is de volgende tekst te lezen, een tamelijk chauvinistische beschrijving van het Italiaanse volk:
UN POPOLO DI POETI DI ARTISTI DI EROI een volk van dichters van artiesten van helden
DI SANTI DI PENSATORI DI SCIENZIATI van heiligen van denkers van wetenschappers
DI NAVIGATORI DI TRASMIGRATORI van zeevaarders van reizigers
Het palazzo is door het Ministerie van Cultuur uitgeroepen tot een gebouw van culturele waarde, wat inhoudt dat het bestemd is voor tentoonstelling gerelateerde activiteiten. De drieduizend vierkante meter van de begane grond worden inderdaad voor dit soort doeleinden gebruikt, de rest van het gebouw doet tenminste tot het jaar 2028 dienst als kantoor van het modehuis Fendi.
Vanaf het Colosseum ben je in zes metrohaltes in EUR. Ga eens wandelen langs het laghetto, het ‘meertje’ van EUR dat stiekem best groot is; in de lente kun je er de witte-blaadjesregen bewonderen van de Japanse kersenbomen die het omringen, in de zomer worden er op het water roeiwedstrijden gehouden. De nabijliggende marktkraampjes van de metrohalte EUR Fermi nodigen uit tot een koopje en even verderop kun je zwemmen in het openbare zwembad Piscina delle Rose. En – alsof dit nog niet genoeg was voor de waterliefhebbers onder ons – hopelijk zal vanaf juni de bouw van het grootschalige aquarium Mediterraneum ten einde gebracht worden.
* * *
Tessa D.M. Vrijmoed is auteur van Laat je krekels maar krieken – Het Colosseum voorbij en zij is tevens verantwoordelijk voor de nieuwste editie van de reisgids 100% Rome. Tessa is docente Nederlands aan ‘t Kofschip in Rome en werkt daarnaast als tutor Latijn aan het Romeinse studiecentrum van de Universiteit van Californië.
Je kunt haar boeken voor een interactieve lezing op maat over het dagelijks leven in Rome anno 2016. Tessa’s digitale nieuwsplatform Beyond the Colosseum heeft een kleine tweeduizend volgers.
Fotografie auteursfoto’s: Mariëlle van der Marel
Het Colosseum voorbij 
Leave a Reply