Hoeveel mensen ken jij die na 48 jaar nog vol vuur over hun baan spreken?
Ik ken er รฉรฉn en haar naam is Marijke Gnade. Emerita professor doctor Gnade welteverstaan, sinds 1977 bezig met het opgraven van de pre-Romeinse stad Satricum, 60 km. van Rome vandaan. En deze dame ‘owns the place’: zowel de ruim 2500 jaar oude site waarvan ze iedere vierkante centimeter kent, als de omgeving, die haar tot ereburger van Latina heeft gekroond.
Zondag 21 september 2025 mocht ik met haar mee op een rondleiding (georganiseerd door de Nederlands-Italiaanse Vereniging van Rome en de Dutch Italian Business Association en realiseerde ik me eens te meer hoeveel 21e-eeuwse ‘banenhoppers’ missen: wat Gnade heeft gedaan door haar hele carriรจre op รฉรฉn plek te werken (en wat voor een) is niet minder dan een meesterwerk te noemen.
In Satricum liggen de verhalen voor het opgraven. Zo huisvest een ogenschijnlijk onbeduidende hoop stenen de geheimen van een religieuze cult en laat een met zorg in elkaar gezette drinkschaal ons het gelach van de Volsci-bewoners haast horen.
Maar degenen die die mooie verhalen blootleggen met hun kwast, schrijven zelf ook geschiedenis. Iedere zomer slapen zo’n 25 studenten uit Nederland in een leegstaand schoolgebouw, nadat ze overdag in de brandende Italiaanse zon hebben gezwoegd. Je kunt je voorstellen dat er al heel wat bruiloften zijn gevierd en Satricumbaby’s zijn geboren!
Ik heb in mijn tijd als Klassieke-Talenstudent aan de UvA wel eens college van prof. Gnade gehad, maar wist weinig van haar werk. Het was een verrassing om haar zo kundig รฉn enthousiast te horen vertellen en ze heeft dan ook in korte tijd enorme waardering bij me geoogst. Gnade maakt zich hard voor een archeologisch park dat idealiter in 2027 geopend zal worden, na een halve eeuw van opgraven. Maar kom je voor die tijd al eens naar Italiรซ, ga dan zeker vast naar Satricum – nog geen half uur met de trein vanaf Roma Termini – en kijk op vriendenvansatricum.nl wat jij kunt doen om de archeologen te steunen in hun werk.
Applaus voor professor Gnade – ze woont in de wijngaard die bovenop de antieke stad is gebouwd – die ondanks haar reputatie zo normaal is gebleven dat ze me na de lunch een lift gaf naar het afgelegen station in de velden van Lazio.
Tessa Vrijmoed 
Dat was leuk om te lezen. Een idee voor een toekomstige reis. Wat een rijkdom aan kennis heeft zij.
Leuk dat ik je enthousiast heb gemaakt. Inderdaad, absoluut een site die het verdient om bezocht en bewonderd te worden! Op http://www.vriendenvansatricum.nl kun je de ontwikkelingen van de opgraving volgen, waar vorige maand nog een enorme ontdekking is gedaan!
Enorm leuk verhaal van, en prachtige ervaring voor jou! Inderdaad heb ik gelezen dat het een heel project is en dat er elk jaar een Satricum-dag is in Amsterdam. De volgende keer kan ik daar misschien wel heen gaan. Of naar Satricum zelf, wie weet, in de lente.
Laat het me weten als het je lukt eens naar de Satricum-dag te gaan. En een excursie naar de site is natuurlijk helemaal geweldig!